بعضی از هنرمندان هستند که در طول زندگی خود نه فقط برای خود، بلکه برای اطرافیان، انسان های تاثیرگذار و پر نفوذی بوده اند و شکل و روش زندگی آنها، سال های سال سرمشق آدم های مهم دیگری در طول تاریخ یک مملکت شده است. 

بدون شک یکی از آنها مرتضی حنانه، موسیقی دان، دوبلور و آهنگساز موفق ایرانی است. پدر او مهندس محمّد حنانه، بنیان گذار دبیرستان ایرانشهر بود و بعد از اتمام دوره ابتدایی، به دلیل پافشاری پدرش، در (هنرستان موسیقی ملی) مشغول به تحصیل شد. در آن دوره، هنرستان موسیقی ده نفر از موسیقی‌دانان را از کشور چکسلواکی برای آموزش به هنرآموزان هنرستان استخدام کرده بود که (مرتضی حنانه) یادگیری هورن (کر) را تحت نظر (رودولف اوربانتس )آغاز کرد. او بعدها به عنوان نوازنده هورن اول ارکستر سمفونیک تهران شناخته شد.

 با شروع جنگ جهانی دوم و رسیدن آن به ایران، هنرستان موسیقی تعطیل شد. ولی مرتضی حنانه با همکاری علاقه‌مندان دیگر مثل (غلامحسین غریب و حسن شیروانی و فریدون فرزانه) کنسرت‌هایی به‌طور آزاد در تالارهای انجمن‌های فرهنگی و هنری برقرار کرد و پس از مدتی با ملحق شدن پرویز محمود به این گروه در سال ۱۳۲۵ بنای ارکستر سمفونیک تهران گذاشته شد. در سال ۱۳۲۸ با مهاجرت بدون برگشت (پرویز محمود) به آمریکا، مرتضی حنانه با همکاری دوستان‌ خود از جمله (غلامحسین غریب، حسن شیروانی و جلیل ضیاءپور) مجله فرهنگی (خروس جنگی) را تاسیس کرده اند. این هنرمندان جوان و با انگیزه در نظر داشتند تا سنگر قدرتمندی برای دفاع از عقاید خود در برابر سنت پرستان به وجود آورند. مرتضی حنانه هم زمان با این کار رسانه‌ای، به جمع آوری آثار متفرق محمود پرداخته بود و آن‌ها را برای اجراء با ارکستر سمفونیک تهران که (روبیک گریگوریان) رهبر آن بود، آماده ساخت. در همین سال‌ها حنانه خالق معروف خود (سوئیت شهر مرجان) را بر روی داستانی از غلامحسین غریب به پایان برد. شهر مرجان را روبیک با ارکستر سمفونیک تهران رهبری کرد و شهرت بسیاری هم برای آفریننده‌اش فراهم کرد. سال‌ها بعد این سوئیت در شکل اولین آوازی خود چند مرتبه با صدای (فرح عافیت‌پور و منیره وکیلی) در تهران به اجرا گذاشته شد. اما مرتضی حنانه در سال ۱۳۳۳ به صورت جدی و تخصصی به دعوت جلیل زرینه و الکس آقابابیان برای نخستین بار با فیلم(آهنگ شهرزاد) در ایتالیا وارد عرصه دوبله و گویندگی شد. 

مرتضی حنانه که در طول فعالیت کاری خود بیشتر مدیر دوبلاژ بوده تا دوبلور اما در حوزه گویندگی به جای چندین بازیگر مهم از جمله فولکولولی، توتو، فرانکوفابریسی، پپینود فلیپو، رناتوراشل، نینومانفردی، والترکیاری، گابریل فرزتی صحبت کرده است. همچنین بازنویسی متن ها و دیالوگها و به کارگیری اصطلاحات عامیانه و کمدی در دوبله فیلم ها در ایتالیا را به عهده داشته و تا سال ۱۳۴۴در ایران گوینده فیلمهایی در تلویزیون به دعوت پرویز بهرام بوده و فعالیت دوباره خود را در سال ۱۳۵۰ با مدیریت دوبلاژ فیلم طالع نحس از سر گرفت. 

حنانه که فارغ التحصیل (انستیتوی موسیقی واتیکان) در دهه چهل شده بود، در ایران عنوان پرکارترین موسیقی دان را داشت و سال ۴۱ توانسته بود ارکستر بزرگی را به اسم(فارابی) تاسیس کند و سالها بعد از طرف رادیو ایران و به دعوت یونسکو به تریبون(انترناسیونال آهنگسازان رادیو و تلویزیون) دعوت شد و در آنجا قطعه هایی از (ارتوریو) اثر خود اجرا کرد و پس از بازگشایی سازمان (رادیو تلویزیون ملی ایران) حنانه در جایگاه مشاور سرپرستی اقدام به تأسیس کلاس‌هایی برای تعلیم فنی خوانندگان کرد و ارکستر سازهای ایرانی را تشکیل داد. او در اواخر دهه چهل به کار در موسیقی فیلم روی آورد و برای فیلم هایی چون(فرار از تله)، (گُرگ بیزار)، (قصه ماهان)، (سلام سرزمین من)، (موج)، (گلیم)، (تیرباران) و سریال زیبای (هزاردستان) موسیقی ساخت. و اکثر منتقدان موسیقی زیبای هزار دستان را مردمی ترین کار حنانه در نظر دارند. حنانه که برنده جایزه بهترین آهنگ ‌ساز برای فیلم (فرار از تله) به کارگردانی جلال مقدم است، در طول سی سال فعالیت خود تمرکزش را برای چندصدایی کردن موسیقی ایران گذاشته بود. حنانه روز سه شنبه، ۲۴ مهر ۱۳۶۸ بعد از گذراندن مدتی طولانی از بیماری سرطان، چشم از جهان فروبست. 

آرزوی همیشگی او بود که در کنار حکیم بزرگ ایران زمین، ابن سینا و در شهر همدان به خاک سپرده شود، اما این خواسته‌اش بر آورده نشد و برخلاف وصیت او ، حنانه را در امامزاده طاهر (کرج) به خاک سپردن. حنانه تمام زندگی اش را به تکاپو و فعالیت های مسمتر در زمینه هنر پرداخت. او که مترجم هم بود، تجربه دو ترجمه (ارکستراسیون، نوشته شارل کوکلن درپنج جلد)، (چگونه ملودی بسازیم، اثر جولیو باس) را در کارنامه پربار خود داشت. 

از آثار او در زمینه موسیقی باید به دعا (برای کُر و سلوها و ارکستر سمفونیک)، کاپریس (برای پیانو و ارکستر سمفونیک)، دعا (برای کُر و سلوها و ارکستر سمفونیک)، صبر و ظفر (دو قطعه برای برای ارکستر مجلسی با هارپ و پیانو)، در بزرگداشت فردوسی (برای پیانو و آواز)، لالایی (برای پیانو در بزرگداشت نیما یوشیج)، مهرگان (برای ارکستر سمفونیک)، اوراتوریوی بزرگ La Persia یا ایران (در ۱۲ قسمت برای ارکستر سمفونیک و کُر)، که تا کنون اجراء نشده‌است و در زمینه موسیقی فیلم باید به عروس دجله، بهلول، ساحل انتظار، تپه‌های مارلیک، لذت گناه، عروس دریا، الماس ۳۳، پل، کاکو، پهلوان مفرد، سه‌قاپ، فرار از تله،       بابا شمل، راز درخت سنجد، قصاص، صمد و فولادزره دیو، جهنم + من، قلندر، خون‌بارش، سند زنده، تشریفاتمردی که موش شد، تیرباران، جعفرخان از فرنگ برگشته و مجموعه تلویزیونی هزاردستان اشاره کرد.                                                                                                                                                                               

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *