صدای منحصر به فرد، منعطف، کمی خشن و مردانه ایرج دوستدار برادر(کاووس دوستدار) بود که نقش های بازیگر پُرآوازه و درخشان سینمای وسترن هالیوود (جان وین) را برای ما قابل باور و دلپذیرتر کرده بود. او با به اصطلاح صدای (لات گونه ای) که برای بازی های جان وین در نظر گرفته بود، مخاطب آن زمان و حتی این زمان را با شخصیت هایی که او خلق کرده است، انس داده و صدای خود را به زیبایی و دقت بر روی آن کاراکترها نشانده است.
دوستدار که از سرشناس ترین و با سابقه ترین مدیران دوبلاژ و گویندگان ایرانی است، فعالیت خود در عرصه گویندگی را از سال ۱۳۲۴در فیلم مرا ببخش به مدیریت دوبلاژ (عطاالله زاهد) آغاز کرد. این فیلم نخستین فیلم دوبله شده در ایران بود. دوستدار در سال ۱۳۲۸به واسطه عموی خود (سبحانی) وارد حرفه نمایش و تئاتر شد و به مدت ۱۲ سال در این رشته فعال بود. به گفته خود دوستدار، در ابتدا به اجبار وارد حرفه دوبله شد و دلیل آن هم این بود که در فیلمهایی که در(سینما) بازی کرده بود مجبور بود به جای خود حرف بزند. از فیلم هایی سینمایی که دوستدار در آنها ایفای نقش کرده بود: مراد، خون و شرف و دختری از شیراز بود. او از سال ۱۳۳۷ در جایگاه مدیر دوبلاژ مشغول به کار شد و در (استودیو مولن روژ) فیلم های زیادی را دوبله کرد و تا سال ۱۳۴۷ در سِمت مدیر دوبلاژ در آن استودیو به فعالیت خود ادامه داد. اولین فیلمی که او به جای جان وین حرف زد، فیلم سینمایی( افسانه گمشدگان) بود.
بیشتر از هشتصد فیلم سینمایی را دوستدار در طول مدت کاری خود دوبله کرد. او در گفته های خود از دوبله فیلمهای (ده فرمان) که به جای(چارلتون هستون) صحبت کرده و فرار بزرگ، وایکینگها، تله، آخرین قطار گان هیل و داستان وست ساید به عنوان ماندگارترین آثار خود نام برده است. یکی از شیرین ترین و پرطرفدار ترین دوبله های دوستدار گویندگی به جای شخصیت (پاگنده) با بازی (باد اسپنسر) است. نمونه صداهای ایرج دوستدار را در فیلم های: افسانه گمشدگان در نقش(جو) رود سرخ در نقش(توماس دانسون)، دختری با روبان زرد، جویندگان، ریو براوو(کلانتر)، شمال آلاسکا(سم)، دلیجان آتش(جکسون)، کومانچروها (جیک)، مک لین تاک(مک لین تاک)، شهامت واقعی(کلانتر)، با بازی جان وین. سری فیلم های پا گنده با بازی باد اسپنسر، ده فرمان (موسی) با بازی چارلتون هستون، پنج ورق سرنوشت(جاناتان راد) با بازی رابرت میچم، ماجرای مونت کارلو با بازی ویتوریو دسیکا، خشم خدا با بازی رابت میچم و نوادا اسمیتبا بازی برایان کیت شنیده ایم.
او در فیلم ها و سریال های ایرانی هم به جای محمدعلی فردین در فیلم(جبار سر جوخه فراری (دوبله اول)، منوچهر حامدی در فیلم های عروسی خون، ترانزیت، فتحعلی اویسی در فیلم هی جوو فرهاد خان محمدی گویندگی کرده است. همچنین دوستدار مدیر دوبلاژ فیلم های: ماجرای مونت کارلو، دیکتاتور بزرگ، رودخانه سرخ، سامسون و دلیله، مرد آرام، شین، کمانداران، وسوسه دلانگیز، دیمیتریس و گلادیاتورها، دستگیری یک دزد (در ایران: گربه سیاه)، بندباز، ده فرمان، خونبها، افسانه گمشدگان، خدا میداند، آقای الیسون (در ایران: نیروی ایمان)، جدال در او.کِی. کُرال، غرور و شهوت، سرگیجه، خانه قایقی، ثعلب سیاه، هوس زیر درختان نارون، نورچشمی معلم (در ایران: لج و لجبازی)، وایکینگها، سلاطین پیش میروند، بعضیها داغشو دوست دارن، سلیمان و ملکه سبا، طوفان، آخرین قطار گان هیل، ریو براوو، سوراخی در سر (در ایران: کله پوک)، آپارتمان، رعد در آفتاب، روانی (در ایران: روح) یکشنبهها هرگز، هفت دلاور، میلیونر (در ایران: زیبای میلیونر)، اکسدوس، نابخشوده، داستان وست ساید، مردی که لیبرتی والانس را کشت، جاسوس دوجانبه، فرار بزرگ، ایرما خوشگله، مکلینتاک، جاده هالهلویا، آقای موسی و جیک بزرگ بوده است.
او که از افراد تاثیر گذار و مهم تاریخ دوبله ایران است در سال ۱۳۷۵ و سن ۶۶ سالگی دار فانی را وداع گفت و در آرامگاه خاوران به خاک سپرده شد.
- گوینده های دیگر
روان پاکشان شاد باد. مردی که فیلم های خشک هالیوودی را، زیبا و شیرین میکرد و با فرهنگ ایرانی، امیخته و برای مخاطب، روان و شیوا میکرد. روانشان شاد